.svg)
نوشیدنی فراسودمند گیاهی
امروزه طراحی و بهینه‌سازی محصولات جدید با ارزش غذایی بالا از اهمیت خاصی برخوردار بوده که این نیاز فناورانه از آن نمونه است.
پیشینه مساله :
طراحی نوشیدنی‌های سالم از نیازهای واقعی جامعه است که کمتر به آن پرداخته شده است. امروزه طراحی و بهینه‌سازی محصولات جدید با ارزش غذایی بالا از اهمیت خاصی برخوردار است. در دهه‌های اخیر هم‌زمان با افزایش آگاهی بهداشت عمومی و اهمیت یافتن موضوع حفظ سلامت، مصرف سرانه انواع نوشیدنی طبیعی و گیاهی به‌ویژه در جوامع صنعتی رشد چشمگیری داشته است.
ازآنجایی‌که صنعت نوشیدنی یکی از صنایع مهم حوزه تغذیه در کشور می‌باشد، تلاش‌هایی برای تولید نوشیدنی با پایه گیاهی نعناع، لیمو و آلوورا انجام شده است که به دلیل عدم فرمولاسیون مناسب، شیوه فرآوری و عدم استقبال از طعم محصولات مورد استقبال بازار واقع نشده است. روش‌های عصاره‌گیری مختلفی وجود دارد که مهم‌ترین روش استحصال، عصاره آبی بدون دخالت حرارت مستقیم می‌باشد که باعث حفظ ترکیبات فنولی، آنتی‌اکسیدان، کاروتنوئیدی و سایر مواد گیاه خواهد شد و ارزش غذایی و اثرات سلامت بخش آن محفوظ خواهد ماند.
به سبب اینکه در فرآیندهای معمول پاستوریزاسیون، محصولات تقریباً به مدت ۲۰ دقیقه در دمای ۷۰ الی ۷۵ درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بیند، میزان قابل‌ملاحظه‌ای از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات مفید آن از بین می‌رود، بنابراین طراحی فرآیند مناسب حرارتی می‌تواند منجر به پایداری حرارتی بیشتر محصول گردد. به‌طورکلی تعداد زیادی از ترکیبات سودمند به سبب دما و زمان بالای پاستوریزاسیون در معرض فرآیندهای مخرب اکسیداسیون و ایزومریزاسیون قرار گیرند.
نوشیدنی‌های موجود در بازار با توجه به ترکیبات شیمیایی و میزان قند بالا همیشه از نظر تأثیر نامطلوب بر سلامتی انسان مورد اتهام بوده‌اند. دیابت، پوکی استخوان، فشارخون و ناراحتی‌های گوارشی از این موارد هستند. تولید نوشیدنی‌هایی که برای سلامت اثر نامطلوب نداشته باشد و از طرفی با ترکیب مفید و مغذی خود زمینه ارتقا سلامت افراد را فراهم کند و بر عملکرد کبد و دستگاه گوارش تأثیر مطلوب داشته باشد می‌تواند به‌عنوان نوآوری در عرصه نوشیدنی‌ها جای خود را در سبد خرید مردم باز کند. ضمناً ترکیبات مفید موجود در این نوشیدنی‌ها به‌عنوان ابزاری جهت غنی کردن نوشیدنی‌ها به‌واسطه ترکیبات ضد سرطان و ضد تصلب شرایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلایل زیر از مهم‌ترین علل دست‌یابی به نوشیدنی‌های فراسودمند گیاهی و سلامت‌محور می‌باشد:
- تنوع بیشتر محصولات به‌منظور افزایش سهم بازار
- افزایش محبوبیت برند به دلیل داشتن محصولاتی باکیفیت بهتر
- انتظار منطقی برای جذب نوشیدنی تولیدی حاوی ترکیبات سلامت‌محور در کشور به‌منظور گرفتن سهم بیشتری از بازار
- نیاز ملی به تولید یک ترکیب پیشگیری‌کننده از بسیاری امراض و بیماری‌ها که علاوه بر مصرف غذایی بتواند مقبولیت دارویی نیز نزد مردم داشته باشد (Biopharma foods).
شرح مساله :
امروزه محصولات غذایی با خواص مفید و با ارزش غذایی بالا توجه بخش زیادی از جامعه را به خود جلب کرده است. در این میان نوشیدنی‌های فراسودمند گیاهی مورد اقبال ویژه‌ای میان مردم جهان قرار گرفته است. این نوشیدنی‌ها می‌توانند به‌عنوان یکی از محصولات غذایی استراتژیک، با در اختیار داشتن ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و … بخش قابل‌توجهی از نیاز بدن را به‌صورت یک فرآورده تک و مجزا تأمین کند. این نوشیدنی‌ها در قالب سیالی با لزجت کم تا متوسط می‌تواند محیط مناسبی برای درون‌پوشانی بسیاری از ترکیبات محلول در آب و محلول در چربی فراسودمند را با ارزش تغذیه‌ای بالا فراهم نمایند. عدم محدودیت‌های موجود در تلفیق ترکیبات کارکردی در بستر سیال نوشیدنی در مقایسه با سایر ترکیبات غذایی جامد و نیمه جامد می‌تواند مزیت منحصربه‌فردی برای این محصول غذایی در مقایسه با سایر محصولات تولیدی در این صنعت قلمداد شود. در حال حاضر مصرف بسیاری از نوشابه‌های گازدار با طعم کولا مخاطراتی را به همراه دارد. با توجه به آلودگی‌های هوا و استرس‌های محیطی و شیوع بیماری‌هایی همچون سرطان‌ها، کبد چرب، سوءهاضمه و بیماری‌های مختلف دیگر که در جامعه رو به فزونی گذاشته است، طراحی نوشیدنی سالم با پایه گیاهی که بتواند جای خود را به سفره‌های مردم باز کنند و مخاطرات نوشیدنی‌هایی که کم‌وبیش افزودنی‌های شیمیایی در خود دارند را نداشته باشد و نیز به ارتقاء سلامت فرد با توجه به وجود آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌هایی همچون ویتامین C، ترکیبات فلاونوئیدی و فنول ها کمک کند ضروری است. استفاده از روش‌های عصاره‌گیری که کمترین اثر تخریبی را بر محتوای عصاره‌های گیاهی داشته باشد برای تولید این نوشیدنی‌ها ضرورت دارد. عصاره‌های گیاهان دارویی تحت عملیات عصاره‌گیری با کمک حرارت یا بدون دخالت حرارت به دست می‌آیند؛ بنابراین درصورتی‌که اجسام موجود در گیاهان به حرارت حساس باشند، بهتر است عصاره‌گیری از روش بدون دخالت حرارت صورت گیرد. مزیت عصاره‌گیری بدون دخالت حرارت، سالم ماندن ترکیبات دارویی عصاره است که در این صورت اثر عصاره مشابه گیاه مربوطه خواهد بود. از مهم‌ترین ترکیبات فراسودمند این عصاره‌ها می‌توان به ترکیبات فنولی، فلاونوئیدی، کاروتنوئیدی و آنتی‌اکسیدانی اشاره کرد. استفاده از این نوشیدنی‌ها می‌تواند در کاهش بروز فشارخون، چربی خون و افزایش سطح ایمنی مصرف‌کننده و کاهش بدخیمی‌ها نقش پیشگیرانه داشته باشد. شیوع بیماری قند و بیماری‌های قلبی در جامعه از یک‌سو و نیاز جامعه به نوشیدنی سالم از سوی دیگر که بر اساس دیدگاه‌های طب کلاسیک و ایرانی با اثرات آنتی‌اکسیدانی خود در بدن انسان اثرات پیشگیری از برخی بیماری‌ها را دارد، تولید نوشیدنی‌های فراسودمند گیاهی را ضروری ساخته است. لذا شرکت متقاضی در نظر دارد با توجه به فقدان چنین نوشیدنی در بازار مصرف و همچنین با تغییر روش زندگی مردم، تولید محصولات سلامت‌محور را در اولویت قرار دهد. ارائه فرآورده‌های گیاهی می‌تواند اثرات جامعی را برای همه گروه‌های سنی داشته باشد. طراحی این نوع از نوشیدنی‌ها اثرات پیشگیرانه‌ای دارند و می‌توانند مزاج افراد را اصلاح یا دچار تغییر نماید. همچنین این نوشیدنی باید رطوبت بخش، انرژی‌بخش و حرارت‌زای خوبی باشد که در حوزه فرآورده‌های طبیعی با استفاده از تنوع گیاهانی چون نعناع، زنجبیل، آلوورا، استویا، بادرنجبویه و … امکان‌پذیر است.
از دیگر ضرورت‌های تولید این نوع نوشیدنی، اثرات کاهش حرارت در مقابله با عطش در ایام گرم بر اساس ذائقه، مزاج و طبع ایرانیان می‌باشد که موجب ارتقاء سلامت جامعه خواهد شد.
با توجه به امکان تولید نوشیدنی‌های مختلف گیاهی، فراهم کردن زیرساخت‌های مربوطه زیر خواهد توانست زمینه تنوع محصولات تولیدی را فراهم آورد:
- ایجاد کارگاه عصاره‌گیری و استفاده مستقیم از عصاره آبی در فرمولاسیون
- استفاده از کارگاه‌های عصاره‌گیری موجود
- تولید عصاره خشک گیاه موردنظر و استفاده در فرمولاسیون
- ایجاد خط تولید عصاره خشک و بهینه‌سازی فرمولاسیون
ازآنجایی‌که شرکت متقاضی دارای واحد عصاره‌سازی می‌باشد که این واحد، عصاره نوشابه‌های گازدار را تولید می‌کند، لذا با انتقال دانش فنی و تکمیل نمودن خطوط تولید می‌توان تولید این‌گونه عصاره را در این شرکت انجام داد و با انتقال این عصاره به این شرکت، تولید محصولات سلامت‌محور را نهادینه نمود.
بنابراین این شرکت متقاضی در نظر دارد تا تیمی با بهره‌مندی از دانش فنی مناسب و استفاده از واحد عصاره سازی این شرکت بتواند خط تولید عصاره گیاهی را راه‌اندازی نماید یا اینکه تیمی حتی بدون استفاده از واحد عصاره‌سازی این شرکت، بتواند عصاره گیاهی غنی‌شده با ترکیبات مفید را جهت تولید نوشیدنی‌های سلامت‌محور به این شرکت ارائه نماید. لذا در مرحله اول و پس از ارائه عصاره به شرکت متقاضی، این شرکت عصاره را در خطوط موجود، تولید خواهد نمود و سپس درصورتی‌که پس از تولید نهایی، تمام الزامات مدنظر رعایت گردید، اقدام به تولید انبوه در خطوط مختص خود خواهد کرد. ازاین‌رو از تمامی تیم‌های توانمند در ارائه راهکار درخواست می‌شود تا راهکارهای خود را صرفاً تا انتهای مرحله اول یعنی ارائه عصاره غنی‌شده با ترکیبات مفید، با یا بدون استفاده از واحد عصاره‌سازی این شرکت ارائه نمایند.
راه‌حل‌ها و پیشنهادها باید الزامات زیر را رعایت نمایند:
- استانداردسازی عصاره استخراجی
- اخذ مجوز فرمولاسیون از سازمان غذا و دارو
- دسترسی آسان به مواد اولیه
- تولید فرآورده یکنواخت و بدون رسوب و پایدار در طول زمان (حداقل ۶ ماه)
- ایجاد خط تولید عصاره
- پایداری در محیط اسیدی (حداقل ۶ ماه)
- دارای طعم مناسب و فاقد پس‌طعم
- حفظ خواص سلامتی عصاره در روند عصاره‌گیری
- کاهش چربی، قند خون و سایر موارد مضر در سلامت انسان با مصرف محصولات تولیدی
- رطوبت بخش، انرژی‌بخش و حرارت‌زای مناسب
- ارائه محصول بر اساس ذائقه، مزاج و طبع ایرانیان
- آماده‌سازی آسان تولید نوشیدنی نهایی با انحلال بالای
- سازگاری و انعطاف‌پذیری بالای فناوری تولید با فناوری‌های بومی و موجود
راهکارهای پیشنهادی:
(راه‌حل‌های پیشنهادی لزوماً محدود به راهکارهای زیر نخواهد بود.)
- استفاده از روش عصاره‌گیری بدون حرارت
- استفاده از روش عصاره‌گیری با حرارت با این شرط که ترکیبات فنولی، فلاونوئیدی، کاروتنوئیدی و آنتی‌اکسیدانی و سایر خواص مفید گیاه تا حد زیادی در عصاره موجود باشد.
- پاستوریزاسیون سریع برای حفظ مواد مؤثره قبل از بسته‌بندی
- ارائه عصاره آبی یا عصاره خشک جهت استفاده در فرمولاسیون
راهکارهای غیر قابل قبول :
- استفاده از ظرفیت‌های Outsource در بلندمدت
- تولید محصول غیریکنواخت
- شیرینی بیش‌ازاندازه
- عدم استفاده از شیرین‌کننده‌های طبیعی نظیر استویا
- وجود رقابت شدید بین نوشیدنی‌های رایج و نوشیدنی‌های گیاهی و فراسودمند
- تغییر رنگ احتمالی محصولات در طول زمان (حداقل ۶ ماه)
نوع همکاری مطلوب :
بر اساس پیشنهادها قابل‌مذاکره می باشد
ارسال پیشنهاد :
تصاویر
ارسال به دوستان