کارگاه «کارگاه آشنایی با مسائل مالیاتی و تکمیل اظهارنامه» با حضور حسین احمد‌آبادی، مشاور و مدرس ارشد کارگاه‌های حسابداری و مالیاتی، یکم خرداد ۱۳۹۷ در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شد. در این کارگاه، احمد‌آبادی پس از آن‌که شیوه تکمیل اظهارنامه‌های مالیاتی را برای حاضران توضیح داد، به پرسش‌های آن‌ها درباره این موضوع پرداخت.

او در پاسخ به این پرسش که چه شماره حساب‌هایی را اظهارنامه کنترل می‌کند و آیا حساب اعضای هیات مدیره آیا قابل رصد و کنترل هست؟  گفت: تمام حساب‌هایی که با آن فعالیت می‌کنید اعم از حساب حقوقی خود شرکت تا حساب اشخاص حقیقی یا اعضای هیات مدیره که بخشی از شرکت با آن احراز می‌شود، باید روی سامانه ثبت شود.

احمد‌آبادی افزود: از سال ۱۳۹۶ بخشنامه‌ای توسط سازمان امور مالیاتی منتشر شد که بر اساس آن تمام اشخاص حقیقی که دارای پرونده مالیاتی هستند یا در شرکتی و سمتی دارند، در صورتی که تمام تراکنش مالی‌‌شان در تمام بانک‌هایی که حساب دارند، بیش از ۵ میلیارد تومان باشد، خود بانک مرکزی اطلاعات این شخص را برای سازمان امور مالیاتی ارسال می‌کند و این سازمان برای آن شخص تشکیل پرونده خواهد داد و باید به اداره دارایی مراجعه کند و پاسخگوی تمام مبالغ ورودی به حساب خود باشد.

او در باره این‌که اگر منبع درآمد حاصل از هبه یا ارث باشد، توضیح داد: اگر میزان ورودی شما بیش از مبلغ یاد شده بود، باید برای هر ورودی مستنداتی ارایه دهید. هر چه در حساب گردش پیدا کند و نتوانید از آن دفاعی داشته باشد، تحت عنوان پول‌شویی قلمداد می‌شود.

مشاور و مدرس ارشد کارگاه‌های حسابداری و مالیاتی درباره این‌که سرمایه‌گذاری و سهامی که جدا از سرمایه ثبتی شرکت می‌آورند و چگونه می‌توانند آن را از شرکت پس بگیرند که مالیاتی به آن اختصاص نیابد؟ گفت: سهامداران شما عددی را توافق کرده‌اند. مبلغ دیگری را به عنوان تامین مالی اضافه می‌کنند که باید قید کنید که این افراد چنین مبلغی را به شرکت آورده‌اند و طلب‌کار هستند این مبلغ باید از مکان تخصیص سود یا نهایتا زمانی که شرکت از طریق ورودی‌ها درآمدی را کسب کرد، پرداخت می‌کند.

او در پاسخ به این پرسش که استارت‌آپ‌هایی که زیر نظر شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند؛ درآمد دارند اما هیچ قرارداد خاصی ندارند، چگونه باید اظهارنامه مالیاتی خود را ثبت کنند؟ اظهار کرد: برای هرگونه درآمدی که کسب می‌کنید یا پرداخت می‌کنید، ملزم به صدور فاکتور هستید. برخی مشکلاتی که برای این شرکت‌ها مثل کافه‌بازار یا دیجی‌کالا به وجود آمد بر سر همین مساله بود. آن‌ها استنباط می‌کردند که یک نفر در سامانه خریدی را انجام می‌دهد، فاکتور فروش باید برای چه کسی صادر شود؟

احمد آبادی افزود: در اظهارنامه مالیاتی صراحتا آمده است که باید با مشخصات استاندارد فاکتور را پر کنید و به مشتری ارایه کنید. تکالیف شرکت‌های استارت‌آپی در صدور فاکتور و شناسایی درآمدشان مانند شرکت‌های دیگر است. الان تمامی این شرکت‌ها با سیستم مکانیزه فاکتور رسمی منتشر می‌کنند. در مورد شرکت‌هایی چون دیجی‌کالا، درست است که فاکتور و درآمد را کتمان نمی‌کردند اما چون فاکتورشان فاقد اطلاعات کامل بود، زمانی که شرکت یا فردی آ‌ها احضار می‌کرد، نمی‌توانستند نام فرد را احصا کنند. فقط از روی عدد و شماره فاکتور می‌توانستند انطباق دهند. به همین دلیل باید اطلاعات پایه یک فاکتور در این شرکت‌ها لحاظ شود.

او یادآور شد: حسابرسی مالی برای شرکت‌ها از تیرماه ۱۳۹۴ شرکت‌هایی را شامل می‌شود که فروششان  بیش از ۵ میلیارد تومان در سال باشد یا آن‌هایی که مجموع درآمدشان بیش از ۸ میلیارد تومان است، ملزم به  تهیه صورت‌های مالی حسابرسی شده هستند. اگر این حسابرسی انجام نشود، مشمول ۲۰ درصد جریمه می‌شود. این شامل شرکت‌های دانش‌بنیان هم می‌شود.

او در پاسخ به این‌که در تعریف استارت‌آپ‌ها این هست که در ابتدا کاری را انجام می‌دهند که نمی‌دانند آیا به نتیجه می‌رسد یا خیر. تا چه حدی این احضارنامه مالیاتی را می‌توانند پر نکنند؟ گفت:

تا زمانی که این فعالیت‌ها به‌صورت شخصی باشد و ماهیت حقوقی پیدا نکند، البته تا سقف ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان درآمد در ماه  کسی با این شرکت‌ها کاری ندارد. قانون مقرر کرده که هر شخص حقیقی تا سقف دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان درآمد معاف از مالیات است. اگر قرار است در آینده هم برای شما مالیاتی در نظر بگیرند، تا سقف این مبلغ را معاف می‌کنند و از الباقی ۱۰ درصد مالیات می‌گیرند.  در ارتباط با این‌که آیا به‌صورت دیگری این اتفاق می‌افتد نیز باید گفت که به خاطر نبودن یک بستر مناسب و پایگاه اطلاعاتی قوی، آن‌ها این سقف را برای اشخاص حقیقی تا سقف پنج میلیارد تومان در نظر گرفته‌اند. اگر این دیتاها را داشتند و می‌توانستند برای کوچکترین چیزی مالیات وضع کنند، اوضاع بهتر بود.

این مشاور و مدرس ارشد کارگاه‌های حسابداری و مالیاتی تاکید کرد: تا آن‌جا که هم عدد درآمدی درشت نباشد و هم فعالیت به‌صورت شخصی  و انفرادی باشد، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر شما شرکتی ثبت کردید، حتی با کمترین درآمد، شما ملزم به تشکیل پرونده مالیاتی هستید.

به گفته او، بحث حسابداری در ایران، تعهدی است و نقدی نیست. حتی اگر قرارداد ببندید، هر زمانی که شما قرارداد می‌بندید، باید مالیات را از همان زمان پرداخت کنید.