مجری طرح «طراحی و ساخت دستگاه جریان‌سنج چندفازی برای سامانه‌های سه فاز نفت-آب-گاز» گفت: اجرای این طرح بر اساس نیاز و ضرورت تولید داخل کالاهای اساسی و نیازهای فناورانه صنعت نفت بوده که در شرایط فعلی تحریم می‌تواند به عنوان فرصتی برای تقویت صنعت داخلی و تولیدات دانش‌بنیان تلقی شود.

دکتر امید خیاط، افزود: تولید و بهره‌برداری از میادین نفت و گاز نیازمند استفاده از تجهیزات اندازه‌گیری جریان در خروجی از چاه‌ها و در خط انتقال سیال است و با توجه به اینکه غالبا آب هم در سیال خروجی از چاه‌ها به همراه نفت، گاز و میعانات گازی وجود دارد، اندازه‌گیری نرخ جریان هر یک از فازهای سیال اهمیت ویژه‌ای در بهره‌برداری و مدیریت مخازن و همچنین بهینه‌سازی تولید خواهد داشت.

وی با بیان اینکه بهترین ابزار برای این اندازه‌گیری استفاده از دستگاه جریان‌سنج چندفازی است، اظهار کرد: اندازه‌گیـری جریان سیال خروجی از چاه‌های نفت و گاز تاکنون توسط «تفکیـک‌گرهای آزمایشی فاز» انجام می‌گرفته است.

وی ادامه داد: در دو دهه گذشته با هدف حل بسیاری از مشکلات و محدودیت‌های بکارگیری و کاهش هزینه‌های عملیاتی تفکیک‌گرهای آزمایشی فاز، جریان‌سنج‌های چندفازی بطور گسترده‌ای جایگزین این تفکیک‌گرها شده‌اند.

مجری طرح افزود: حجم و وزن بسیار کمتر، عدم نیاز به دخالت انسان در فرایند اندازه‌گیری و اندازه‌گیری پیوسته و برخط نرخ جریان سیال چندفازی از مهمترین مزایای جریان‌سنج‌های چندفازی در مقایسه با تفکیک‌گرهای آزمایشی فاز به شمار می‌رود.

خیاط، تعداد معدودی شرکت تولیدکننده دستگاه جریان‌سنج چندفازی وجود دارد که علیرغم وجود یک شرکت چینی و چند شرکت اروپایی در حال حاضر می‌توان این فناوری را تقریبا در انحصار شرکت‌های آمریکایی دانست.

وی با بیان اینکه دانش فنی ساخت این دستگاه بدست آمده است، ادامه داد: این پروژه برای اولین بار در کشور اجرایی شده و به نتیجه رسیده است و در حال حاضر این محصول در فاز تجاری‌سازی با سطح آمادگی فناوری TRL-۵ است.

وی با اشاره به روش کار در این پروژه گفت: عدم امکان دسترسی به نمونه تجاری محصول در کنار عدم وجود اطلاعات فنی کافی در منابع علمی که به علت پیچیدگی فناوری محصول و انحصار چندجانبه تولید آن استت، گلوگاه‌های فنی زیادی در طراحی محصول و چالش‌های بسیاری در فرایند ساخت دستگاه ایجاد کرد. لذا دوره تحقیق و توسعه در این طرح حدود ۷ سال به طول انجامیده است که در نهایت منجر به کسب دانش فنی ساخت و طراحی مستقل محصول شده است.

مجری طرح خاطر نشان کرد: دستگاه جریان‌سنج چندفازی برای اندازه‌گیری نرخ جریان فازهای آب، نفت و گاز در جریان سیال چندفازی خروجی از چاه‌های نفت و گاز و در خط انتقال سیال به عنوان یک جزء ضروری در تجهیزات سرچاهی و چاه آزمایی شناخته می‌شود. در حالت کلی، این دستگاه می‌تواند بصورت دائم در مسیر سیال در موقعیت سرچاهی پایین‌دست کاهنده نصب شود و میزان تولید و پارامترهای سیال را بطور دقیق و پیوسته اندازه گیری کرده و در اختیار کاربر قرار دهد و همچنین این دستگاه می‌تواند به همراه یک چارچوب با اتصالات پایین‌دست و بالادست برای ونچوری و ابزار دقیق مورد نیاز آن بصورت سیار و نصب موقت در چاه آزمایی و تست‌های دوره‌ای تولید مورد استفاده قرار گیرد. صنعت نفت کشور کاربر اصلی این محصول است و مخاطب اصلی این دستگاه مهندسین بهره‌برداری هستند.

به گفته خیاط، پس از اتمام فاز تست میدانی دستگاه، تولید این محصول بر اساس نیاز بازار داخل و بازار منطقه آغاز خواهد شد.

وی با اشاره به مزیت‌های رقابتی طرح گفت: عدم امکان تامین و خریداری مستقیم این دستگاه از شرکت‌های تولیدکننده خارجی و محدودیت‌های فنی و هزینه‌های بالای تامین و نگهداری خرید غیرمستقیم محصول، هزینه تامین و نگهداری و ریسک فنی خرید جریان‌سنج‌های چندفازی تولید شرکت‌های خارجی را برای صنعت نفت و شرکت‌های تابعه افزایش داده است.

بر اساس اعلام دانشگاه امیرکبیر، استاد راهنمای این طرح دکتر حسین آفریده عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده است.