جناب آقای محمدامین ایمانجانی
مدیرمسئول محترم روزنامه فرهیختگان
با سلام

احتراما نظر به گزارش منتشرشده در صفحه اول و صفحه سوم روزنامه فرهیختگان مورخ ۲۰ خردادماه با تیتر « ۱۰۰ میلیون بدهید، دانش‌ بنیان شوید» توضیحات این مرکز به شرح پیوست ارسال می‌ گردد. خواهشمند است برابر قانون مطبوعات این جوابیه را عینا در همان صفحه جهت تنویر افکار عمومی و به‌ خصوص مخاطبان فهیم آن رسانه محترم منتشر نمایید.

درحال‎ حاضر بیش از ۵۰۰۰ هزار شرکت دانش‌ بنیان در کشور وجود دارد. شرکت‌ هایی که فرآیند ارزیابی را پشت‌ سر گذاشته و توانسته‌ اندمحصول دانش‌ بنیان خود را به ثبت برسانند. در این راستا مرکز شرکت‌ ها و موسسات دانش‌ بنیان معاون علمی و فناوری ریاست‌ جمهوری تلاش کرده برای جلوگیری از هرگونه آسیب به فرآیند ارزیابی شرکت‌ ها و موسسات در مسیر دانش‌ بنیانی، شفافیت کاملی از مسیر ارزیابی این فرآیند را در سامانه خود ارائه دهد.
در این گزارش روند ثبت و دانش‌ بنیانی شرکت‌ ها و موسسات به‌ همراه روش‌ های پشتیبانی و رسیدگی به ابهامات و مشکلات توضیح داده شده است:

1-  از سال ۱۳۹۲ که برمبنای اولین آیین‌ نامه ارزیابی شرکت‌ ها و موسسات دانش‌ بنیان، شرکت‌ های متقاضی ارزیابی شده‌ اندتاکنون هر سال ویرایش جدید آیین‌ نامه مذکور تدوین و در دستورکار قرار گرفته است. این به‌ روزرسانی‌ ها با هدف افزایش شفافیت در فرآیند ارزیابی و دقیق‌ تر و سختگیرانه‌ تر شدن معیارهای آن انجام شده است.

2-  یکی از این تغییرات، به‌ روزرسانی فهرست کالا و خدمات دانش‌ بنیان است که هر سال برخی محصولات از آن خارج شده و برخی حوزه‌ های نوظهور و با فناوری بالا وارد آن می‌ شوند. این موضوع که به‌ مرور زمان استانداردها ارتقا یافته و سختگیرانه‌ تر شود در همه صنایع و فناوری‌ ها امری طبیعی و پذیرفته‌ شده است. مانند ارتقا از استاندارد یورو۴ به یورو۵ در صنعت خودروسازی، بنابر آمار موجود تاکنون بیش از ۱۵۰۰ شرکت که براساس آیین‌ نامه‎ های ارزیابی سال‌ های گذشته به‎ عنوان شرکت دانش‌ بنیان تایید شده بودند در تمدید اعتبار دانش‌ بنیان شدن، از فهرست شرکت‌ های دانش‌ ‎ بنیان خارج و عدم تایید شدند که این آمار نشان از سختگیرانه‌ تر و دقیق‌ تر شدن معیارهای ارزیابی دارد. این آمار نشان‌ دهنده این نکته است که با معیارهای فعلی و دقت عملی که در ارزیابی متقاضیان شکل گرفته است، نمی‌ توان ادعای مدعیان دور زدن فرآیند با استفاده از روش‌ های غیرمرسوم برای ارزیابی شرکت‌ های دانش‌ بنیان را پذیرفت.

3-  همزمان با دقیق‌ تر شدن و بالا رفتن سطح معیارها، تسهیل فرآیند ارزیابی نیز در دستورکار مرکز شرکت‌ ها و موسسات دانش‌ بنیان قرار گرفت. به‌ طوری‌ که هم‌ اکنون تمام اقدامات مربوط به ارزیابی شرکت‌ های متقاضی دانش‌ بنیان شدن از ثبت‌ نام، ارائه اطلاعات، ارزیابی فنی تا اعلام نتیجه و حتی اعتراض به آن در سامانه ارزیابی شرکت‌ های دانش‌ بنیان تجمع و ساده‌ سازی شده است. این یکپارچگی و سامانه‌ ایشدن علاوه‌ بر سهولت دسترسی، موجب ایجاد عدالت میان شرکت‌ ها شده است. چراکه هم‌ اکنون هیچ تفاوتی در ارزیابی شرکتی که در تهران است با شرکتی که در سایر شهرستان‌ ها مستقر است، وجود ندارد و همه به‌ راحتی می‌ توانند درخواست ارزیابی خود را بدون هیچ هزینه‎ ایارسال نمایند.

درصورتی‌ که مدارک شرکت آماده باشد، بارگذاری مدارک در کمتر از یک ساعت امکان‌ پذیر است و فرآیند ارزیابی، ساده و رایگان است.

به‌ علاوه اینکه در همه این فرآیندها مرکز مشاوره دانش‌ بنیان با شماره تماس ۰۲۱۸۳۵۳۴ به تمامی ابهامات و سوالات افراد و شرکت‌ ها پاسخ داده و راهنمایی لازم را ارائه می‌ کنند.

در ادامه مهم‌ ترین اقداماتی که در تسهیل فرآیند ارزیابی موثر بوده‌ اند، اشاره می‌ شود:

الف- شفافیت فرآیند

  از سال‌ های گذشته که اجرای قانون حمایت از شرکت‌ های دانش‌ بنیان در معاونت علمی و فناوری آغاز شد، مجموعه‌ ایکاملی از اطلاعات موردنیاز شرکت‌ های متقاضی نظیر نحوه ثبت‌ نام و ارزیابی، شاخص‌ های موردنظر، مستندات لازم، فهرست کالا و خدمات دانش‌ بنیان در سامانه دانش‌ بنیان (WWW. Daneshbonyan. ir)   در دسترس عموم قرار داده شده است. همچنین بخشی با عنوان سوالات متداول ارزیابی در این سامانه قرار دارد که به ابهامات پرتکرار شرکت‌ ها پاسخ داده است.

ب- مرکز مشاوره تلفنی و سامانه پاسخگویی

علی‌ رغم دسترسی به اطلاعات موردنیاز ارزیابی در سامانه‌ های معاونت علمی و فناوری، ممکن است شرکت‌ های متقاضی در فرایند ارزیابی به هر دلیلی با سوالات و ابهامات مواجه شوند که برای پاسخ به این ابهامات مرکز مشاوره دانش‌ بنیان به‌ صورت رایگان به‌ صورت تلفنی (۰۲۱۸۳۵۴۳) پاسخگوی افراد و شرکت‏ ها است. به‌ طوری‌ که در هر ماه بیش از ۳۷۰۰ تماس در مرکز مشاوره دانش‌ بنیان پاسخ داده می‌ شود. همچنین سامانه پاسخگویی مکتوب (crm. isti. ir) نیز با هدف افزایش پاسخگویی به مخاطبان در سال ۱۳۹۸ راه‌ ‎ اندازی شده است که در دسترس شرکت‎ های متقاضی وجود دارد، در این سامانه نیز بیش از ۱۸ هزار سوال در سال ۱۳۹۸ پاسخ داده شده است.

این دو سازوکار امکانی را فراهم کرده است تا همه شرکت‌ های متقاضی چه در تهران و چه در شهرستان‌ ها به آسانی بتوانند به‎ صورت رایگان و در اسرع وقت به کارشناسان معاونت علمی و فناوری دسترسی پیدا کرده و پاسخ موردنظر خود را دریافت کنند.

ج- برگزاری کارگاه‌ های آموزشی رایگان

علاوه‌ بر سازوکارهای فوق، کارگزاران ویژه‌ ایبرای معرفی فرآیندهای ارزیابی و برنامه‌ های حمایتی و معاونت علمی و فناوری درنظر گرفته شده‌ اندکه ماموریت دارند با برگزاری مستمر کارگاه‎ های آموزشی در مراکز تجمع شرکت‌ ها ازجمله پارک‎ های علم و فناوری و مراکز رشد، دانشگاه‎ ها و شهرک‌ های صنعتی به‎ صورت حضوری به تبیین فرآیندها و پاسخ به ابهامات شرکت‎ ها بپردازند. هزینه برگزاری این کارگاه‎ ها را به‎ صورت کامل معاونت علمی و فناوری پرداخت می‌ کند. از سال ۱۳۹۸ تاکنون بیش از ۱۲۰ کارگاه آموزشی به‌ صورت حضوری و ‌ آنلاین در سراسر کشور برگزار شده است.

د- رسیدگی به اعتراض شرکت‌ ها نسبت به نتایج ارزیابی

ممکن است شرکت‌ های متقاضی به هر دلیلی نسبت به نتیجه ارزیابی شرکت خود اعتراض داشته باشند. معاونت علمی و فناوری علاوه‎ بر اعلام شفاف این سازوکار در سامانه‌ های خود، فرآیند انجام آن را نیز بدون مراجعه حضوری یا ارسال نامه پیگیری می‎ کند و کافی است شرکت‎ های معترض به سامانه ارزیابی شرکت‎ ها و موسسات دانش‎ بنیان مراجعه کرده و اعتراض خود را ثبت نمایند تا در اسرع وقت به آن رسیدگی شود.

5-  تمام اقدامات تسهیل‎ کننده و تسریع‎ کننده فوق با این هدف انجام شده است که هر شرکت متقاضی به‌ صورت رایگان و در کمترین زمان بتواند تقاضای ارزیابی خود را ارائه دهد و هیچ نیازی به کمک گرفتن از یک فرد یا شرکت مشاور در این زمینه نداشته باشد.

6-  درحال‌ حاضر برخی افراد که مشاوره‌ های گوناگون کسب‎ وکار مانند ثبت اختراع، ثبت برند، ثبت شرکت، سرمایه‌ گذاری، بازاریابی، اخذ مجوز و… را ارائه می‌ کنند، اقدام به ارائه مشاوره درباره موضوع شرکت‌ های دانش‎ بنیان به متقاضیان می‎ کنند.

ادعای این مشاوران زمانی عجیب‎ تر می‎ شود که خود اطلاعات نادرست و قدیمی از فرآیندهای ارزیابی دانش‎ بنیان دارند و با ارائه این اطلاعات نادرست و مبهم و پیچیده نشان دادن فرآیندهای ارزیابی، سعی در جلب‎ نظر مشتری و دریافت مبالغی دارند.

بررسی سایت‎ های اینترنتی این مدعیان نشان می‎ دهد اطلاعات منتشرشده در آنها بسیار مخدوش و نادرست است و انتظار می‎ رود شرکتی که ادعای دانش‎ بنیان دارد به‎ صورت عالمانه وارد فرآیند شود و به اصطلاح « با ریسمان پوسیده اینها خود را به چاه نیندازد. »

7-  با توجه به مجموعه نکات ذکرشده امید است فناوران و شرکت‌ های متقاضی با صرف اندکی وقت و مطالعه فرآیندها از سامانه‌ های رسمی معاونت علمی و فناوری و استفاده از امکانات رایگان و قابل‌ اعتماد مشاوره‌ ایکارشناسان و نمایندگان این معاونت، در دام شرکت‎ های مدعی نیفتند. تاکنون بیش از (۱۵۰۰۰) شرکت متقاضی، خودشان تقاضای خود را بر روی سامانه ثبت کرده‌ اندو شخصا فرآیند ارزیابی خود را پیگیری نموده‌ اند.

8-دامن زدن به این مسائل در سطح رسانه‌ ها درحالی‌ که اهمیت آن در کنار مسائل اصلی این حوزه مانند مشکلات بیمه‌ ای، توسعه بازار و رفع نیازهای فناوران کشور از مسیر شرکت‌ های دانش‌ بنیان بسیار ناچیز است، نه‌ تنها کمکی به ارتقای اقتصاد دانش‌ بنیان در کشور نخواهد کرد که آن را سرگرم موضوعات حاشیه‌ ایو کم‎ اهمیت می‎ کند و درنتیجه موجب هدر رفتن زمان و توان فعالان این حوزه نیز خواهد شد.

لذا انتظار می‌ رود جراید کشور وقت خود را به مسائل حاشیه‌ ایو ژورنالیستی با تیترهای جنجالی اختصاص ندهند و به مسایل اصلی و پرتکرار زیست‎ بوم دانش‌ بنیان بپردازند. بدیهی است این مرکز درصورت بروز تخلف و ارائه اسناد متقن و راستی‌ آزمایی‌ شده، وظیفه برخورد از طریق محاکم قانونی را برعهده دارد و با سوءاستفاده‌ کنندگان به‌ شدت برخورد خواهد کرد.

پرویز کرمی، مشاور معاون علمی و فناوری رئیس‌ جمهور و رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع‌ رسانی

  ۴ نکته کوتاه درباره جوابیه معاونت علمی و فناوری ریاست‌ جمهوری به گزارش « فرهیختگان»

جوابیه معاونت علمی و فناوری ریاست‌ جمهوری به گزارش روزنامه « فرهیختگان» از چند جهت قابل بررسی است؛

1. روزنامه « فرهیختگان» به‌ عنوان تنها روزنامه دانشگاهی، پرداختن تخصصی به مسائل مهم و ارزشمند حوزه علم و عرصه دانشگاه را به‌ عنوان وظیفه‌ ایخطیر تلقی و در سال‌ های اخیر تلاش کرده تا در کنار انعکاس اخبار و گزارش‌ فعالیت‌ های علمی محققان و نخبگان کشور، با نگاهی دقیق به آسیب‌ شناسی معضلات و همچنین بیان دغدغه‌ های این قشر بپردازد. نمونه‌ ایاز این نگاه و رویکرد روزنامه در حوزه فعالیت‌ های شرکت‌ های دانش‌ بنیان‌ به‌ خوبی قابل مشاهده است. در طول ماه‌ های اخیر، صرف‌ نظر از پوشش اخبار مختلف این حوزه، بیش از ۲۰ عنوان گزارش به رویکرد انعکاس خدمات شرکت‌ های دانش‌ بنیان و مشکلات فعالان حوزه در روزنامه « فرهیختگان» ، این رسانه دانشگاهی را به‌ عنوان مهم‌ ترین رسانه حامی دانش‌ بنیان‌ ها نمایان ساخته است. گزارش‌ های « دانش‌ بنیان‌ ها سپر‌ تحریم‌ های‌ فولادی‌ » در شماره ۲۹۵۶، « ۸ حوزه‌ ورزشی؛ آماده ‌ ورود‌ دانش‌ بنیان‌ ها» در شماره ۲۹۸۰، « تولید روزانه۵۰ هزار ماسک نانوالیاف» در شماره ۲۹۹۱، « تولید روزانه ۳۲۴متر‌ مکعب ضدعفونی کننده در شرکت‌ های دانش‌ بنیان» در شماره ۲۹۹۴، « ماموریت دانش‌ بنیان‌ ها برای تولید کیت تشخیص کرونا» در شماره ۲۹۹۷، « دانش‌ بنیان‌ ها ‌ نفس‌ ‌ به‌ نفس در کنار ‌ کرونایی‌ ها» در شماره ۳۰۰۸، « کارنامه قبولی دانش‌ بنیان‌ ها» در شماره ۳۰۱۱، « هر ماه توان تولید یک‌ ونیم میلیون کیت را داریم» در شماره ۳۰۳۳، « جزئیات پژوهش ۶ شرکت دانش‌ بنیان برای ساخت واکسن کرونا» در شماره ۳۰۴۷ و « ورود ربات ایرانی به قرنطینه بیماران کرونایی» در شماره ۳۰۵۳ بخشی از مطالبی است که درخصوص عملکرد شرکت‌ های دانش‌ بنیان در این رسانه به‌ چاپ رسیده است و نشان از رویکرد مثبت و ارتباط تنگاتنگ « فرهیختگان» با فعالان این حوزه دارد. این در‌ حالی است که مشکلات مهم و مسائل اصلی این حوزه بارها و بارها مورد بررسی خبرنگاران « فرهیختگان» قرار گرفته و گوشه‌ ایاز نتایج آن را می‌ توان در گزارش‌ های ‌ « ‌ ۴۵۰۰ شرکت‌ دانش‌ بنیان ‌ زیر‌ تیغ ‌ چالش بیمه‌ ای» در شماره ۲۹۶۹، « دانش‌ بنیان‌ ها را از دست مالیات نجات دهید» در شماره ۲۹۷۴، « ۲۰درصد مدیریت دانش‌ بنیان‌ ها در اختیار زنان» در شماره ۲۹۸۲، « امریه دانش‌ بنیان‌ ها؛ هست ولی کم است» در شماره ۲۹۸۵ و « دست‌ انداز تخصیص ارز به شرکت‌ های دانش‌ بنیان» در شماره ۲۹۸۹ مشاهده کرد. هرچند به‌ نظر می‌ رسد با کم‌ لطفی، تلاش این رسانه در راستای ارتقای اقتصاد دانش‌ بنیان، نادیده گرفته‌ شده است.

2. بخش دیگری از بررسی‌ های « فرهیختگان» در حوزه دانش‌ بنیان‌ ها، اخیرا منجر به شناخت طمع‌ کارانی سوءاستفاده‌ گر از روند صدور مجوز شرکت‌ های دانش‌ بنیان شد که با نگاهی دلسوزانه در گزارشی با‌ عنوان « ۱۰۰ میلیون بدهید، دانش‌ بنیان شوید» براساس رسالت خبری فرهیختگان به جهت آگاه‌ سازی و هوشیاری جامعه علمی و نخبگان کشور، در این روزنامه به چاپ رسید.

3. خبرنگاران روزنامه « فرهیختگان» کمافی‌ السابق، پرداختن به مسائل و مشکلات حوزه علم و فناوری را یکی از رسالت‌ های خود دانسته‌ و امیدوارند مسئولان محترم معاونت علمی و فناوری ریاست‌ جمهوری نیز در این مسیر، ضمن باز نگه‌ داشتن باب تعامل و گفت‌ وگو یاری‌ گر اصحاب رسانه باشند.

4. « فرهیختگان» ضمن استقبال از رویکرد معاونت علمی ریاست‌ جمهوری در برخورد با سوءاستفاده‌ کنندگان از طریق محاکم قانونی، آمادگی خود را جهت ارائه اسناد گزارش اخیر جهت رسیدگی در محاکم قضایی اعلام می‌ دارد.