ازجمله مهم‌ترین وظایفی که بر عهده مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان قرار دارد، ارزیابی و شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح کشور است. ارائه حمایت‌های موردنیاز شرکت‌های دانش‌بنیان، نیز محور دیگر فعالیت‌های این مرکز را در بر می‌گیرد. این مرکز ماهیانه چند صد شرکت دانش‌بنیان را که به‌صورت الکترونیکی و غیرحضوری تشکیل پرونده داده‌اند، موردبررسی و غربالگری اولیه قرار می‌دهد.

معیارهای اولیه

شرکت‌های دانش‌بنیان از حیث  مالکیت و احراز تعلق آن به بخش خصوصی، نوع و سطح فناوری محصولات تولیدی و ازلحاظ بومی بودن دانش فنی در داخل شرکت موردبررسی و پایش قرار می‌گیرند. درصورتی‌که شرکتی ازنظر این سه معیار اولیه مورد تایید قرار گیرد، به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان شناسایی می‌شود و در سایت این مرکز درج می‌شود. همچنین شرکت دانش‌بنیان تایید شده، به نهادهای حمایتی و صندوق‌های همکار با معاونت علمی و فناوری، جهت اخذ تسهیلات و معافیت‌ها معرفی می‌شود.

به‌روزرسانی پروتکل‌ها

بر اساس دستورالعمل‌ها، معیارها و پروتکل‌های ارزیابی متناسب با مقتضیات جدید به‌روزرسانی شود. به‌عنوان‌مثال، کالایی که چند سال قبل به‌عنوان یک محصول دانش‌بنیان شناسایی می‌شد، ممکن است امروز به یک فناوری معمول و در دسترس همه تبدیل‌شده و دیگر لبه فناوری محسوب نشود و به‌عنوان یک محصول دانش‌بنیان تلقی نگردد. این رصد و پایش مداوم، کمک می‌کند که شرکت‌های دارای فناوری برتر، از سایر شرکت‌ها متمایز شوند.

بررسی دوره‌ای شرکت‌ها

پرونده شرکت‌ها به‌صورت دوره‌ای، مورد بازبینی مجدد قرار می‌گیرد. درواقع تاییدیه اولیه، موقت محسوب می‌شود و در ارزیابی جدید، هم محصولات قدیمی شرکت ازنظر سطح فناوری مورد بازبینی قرار می‌گیرد و هم تولیدات جدید آن‌ها موردبررسی قرار می‌گیرد. در فرایند‌های تایید و ارزیابی نیز، باهدف تمرکززدایی و کاهش بار اجرایی این مرکز، فرایندهای اجرایی ارزیابی به کارگزاران مورد وثوق سپرده‌شده است و نتایج ارزیابی‌ها، در انتها به تایید کارگروه‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف مانند فناوری اطلاعات، الکترونیک، مواد و تجهیزات پیشرفته و... می‌رسد.

قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان

بر اساس این قانون، حمایت‌های ویژه‌ای برای تسهیل امور شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته‌شده که با همکاری دستگاه‌ها و نهادهای مختلف در حال انجام است و در سال 1398 این حمایت‌ها به شکل گسترده‌تر و متنوع‌تری به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شد.  

این مسئله باعث شکل‌گیری همکاری‌های مختلفی با دستگاه‌های ذیربط شده است. به‌عنوان‌مثال همکاری با دستگاه‌های متولی در زمینه ارائه معافیت‌های مالیاتی، گمرکی و معافیت حق بیمه قراردادهای دانش‌بنیان شکل‌گرفته است. تسهیلات ویژه‌ای که ستاد کل نیروهای مسلح در زمینه خدمت نظام‌وظیفه به منابع انسانی فعال در شرکت‌های دانش‌بنیان عرضه می‌کند، و همکاری با صندوق توسعه ملی در زمینه گسترش خدمات مالی به شرکت‌های دانش‌بنیان نمونه‌ای از این همکاری‌ها است. همچنین همکاری با برخی شهرداری‌ها، در زمینه استقرار دفاتر شرکت‌ها و همکاری با صداوسیما در زمینه فعالیت‌های ترویجی، دیگر نمونه‌های قابل‌ذکر در این زمینه است.

ارائه بیش از 50 عنوان مشاوره رایگان و خدمات تخصصی کسب‌وکار

ارائه بیش از 50 عنوان مشاوره رایگان و تخصصی به شرکت‌های دانش‌بنیان ازجمله  دیگر خدمات ارائه‌شده به شرکت‌های دانش‌بنیان است. این خدمات مشاوره در حوزه‌های گسترده‌ای ازجمله، بیمه، مالیات، بازاریابی، حقوقی و عقد قراردادها و.... عرضه می‌شود. برگزاری نشست‌های آموزشی در سطح کشور و عرضه خدمات توانمندسازی نظیر خدمات بازاریابی، حسابداری، طراحی صنعتی محصولات دانش‌بنیان، ارزش‌گذاری دانش فنی، صدور بیمه‌نامه مسئولیت کالا برای پوشش ریسک به‌کارگیری محصولات دانش‌بنیان و جبران خسارت‌های احتمالی ناشی از آن، آسیب‌شناسی و ارتقای منابع انسانی شرکت‌ها، حمایت از تهیه تکنیکال فایل برای شرکت‌های حوزه تجهیزات پزشکی، نمونه‌های دیگری از این نوع حمایت‌ها است.

حمایت از صادرات محصولات دانش‌بنیان

بسته ویژه‌ای برای حمایت از صادرات محصولات دانش‌بنیان طراحی و اجراشده است که بر این اساس شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند برای صادرات محصولات خود، از خدمات مختلف نظیر حضور در نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی، ثبت پتنت در بازارهای صادراتی، انجام تحقیقات بازارهای بین‌المللی و... استفاده کنند.

رفع نیازمندی‌های صنایع

در حال حاضر یک بانک اطلاعاتی جامع و دقیق از توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد که عدم شکل‌گیری آن پیش‌ازاین ، یک خلأ جدی محسوب می‌شد. بر اساس این اطلاعات، متناسب با نیازمندی‌های موجود در صنایع مختلف، توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود در میان شرکت‌های دانش‌بنیان به صنایع معرفی می‌شود. کمک به اتصال میان این دو بخش، علاوه بر کمک به رفع نیازهای کشور، به ایجاد بازار برای محصولات دانش‌بنیان نیز کمک می‌کند. در همین زمینه، سازوکارهای قانونی برای عقد قرارداد و حمایت از ساخت بار اول محصولات دانش‌بنیان در زمینه‌های راهبردی موردنیاز دستگاه‌های مشمول برگزاری قانون مناقصات نیز ایجاد شده است.

توسعه فعالیت‌ها در سال 1399

با توجه به اهم تمهیدات انجام‌گرفته در سال قبل، این فعالیت‌ها در سال 1399 نیز پیگیری خواهد شد. به‌طور خاص در سال 1399، بازارسازی برای محصولات دانش‌بنیان و رفع نیازمندی‌های صنایع کشور و پاسخ به نیازهای فناورانه صنایع بزرگ، یکی از محورهای فعالیت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خواهد بود که برای آن برنامه‌ریزی ویژه‌ای صورت گرفته است.

گزارش از : مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری