در سال‌های اخیر فعالیت‌های حوزه دانش‌بنیان کشور در پارک‌ها و مراکز رشد افزایش یافته است.ورود شرکت‌های مبتنی بر دانش، نوآوری و اختراع به مرحله تجاری‌سازی محصولات و ایجاد همکاری‌های کسب و کاری بر اساس قراردادهای قانونی و ایجاد تعارض منافع، نیاز به مراکز حل اختلاف و داوری با رویکرد رسیدگی تخصصی به اختلافات و ایجاد سازش را برای حوزه نخبگان و دانش‌بنیان کشور ضروری کرده است.

بر این اساس در سال 1392 با پیگیری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و پارک فناوری پردیس مبنی بر تاسیس شورای حل اختلاف ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان و با تدبیر قوه قضاییه در مراحل مختلف، مجوز تاسیس مجتمع حل اختلاف ویژه رسیدگی به اختلافات شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان با دو شعبه صادر شد. این مجتمع از ابتدای سال 1401 در راستای تحقق شعار سال «سال تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال آفرین» با همکاری قوه قضاییه با هدف تسهیل بیشتر ارائه خدمات قضایی به جامعه نخبگانی کشور، از «مجتمع ویژه» به «مجتمع تخصصی» ارتقا یافت.

ارائه خدمات در خور شأن به نخبگان و فعالان و شرکت‌های حاضر در اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور

رئیس و قاضی این مجتمع در این گفتگو با درباره تاریخچه و انگیزه تأسیس شوراهای حل اختلاف گفت: تأسیس شوراهای حل اختلاف به ماده 189 قانون برنامه سوم توسعه برمی‌گرددکه بعدها قوانین و مقررات مربوط به شوراهای حل اختلاف تکمیل شد.

کیانی افزود: یکی از اهداف مهم تشکیل این شوراها، حل اختلافات بین مردم و کاهش مراجعات به محاکم دادگستری و توسعه و تحکیم مشارکت‌های مردمی در اصلاح ذات البین و ایجاد صلح و سازش بوده است.

دکترکیانی در خصوص انگیزه ایجاد مجتمع حل اختلاف تخصصی برای امور دانشی و نخبگانی گفت: با توجه به وجود بیش از 7000 شرکت دانش‌بنیان، بیش از 90 هزار اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و حدود 20 هزار عضو بنیاد ملی نخبگان و صدها شرکت مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد و نیز اهمیت ارائه خدمات در خور شأن به نخبگان و فعالان و شرکت‌های حاضر در اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور، خلا وجود مجتمع حل اختلاف با تمرکز بر امور نخبگانی و کسب و کار مبتنی بر دانش و فناوری احساس شد..

وی تصریح کرد: بر این اساس با پیگیری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، پارک فناوری پردیس و حمایت قوه قضاییه و موافقت مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه، مجتمع حل اختلاف ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان با دو شعبه رسیدگی تاسیس شد و از ابتدای سال 1401 به مجتمع تخصصی ارتقا پیدا کرد.

رئیس مجتمع شماره 26 شورای حل اختلاف تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان که اخیرا با نام مجتمع شهید دکتر مجید شهریاری نیز نامگذاری شده است؛ افزود: برای استقرار شعب این مجتمع تخصصی، زیرساخت‌های لازم از قبیل شبکه‌های داخلی و تأسیسات ارتباطی برای اتصال به سامانه‌های ارجاع پرونده و رسیدگی به دعاوی مربوط به قوه قضاییه در پارک فناوری پردیس ایجاد شد و عملا مجتمع شهید دکتر مجید شهریاری در قالب دو شعبه 2627 و 2628 از اواخر اسفند 1400 و تقریبا ابتدای سال 1401 فعالیت خود را تحت عنوان مجتمع تخصصی آغاز نمود و در حال حاضر دفاتر خدمات قضایی قادرند به این شعب رسیدگی، ارجاع پرونده داشته باشند.

تسلط اعضای شعب رسیدگی به الزامات و مقتضیات زیست بوم فناوری و نوآوری

 کیانی گفت: با حکم رییس محترم قوه قضاییه، قاضی و رییس این مجتمع منصوب شده است و اعضای شعب رسیدگی این مجتمع نیز که شامل 6 نفر از نخبگان و پژوهشگران برجسته زیست بوم فناوری، نوآوری و دانش‌بنیان کشور در حوزه‌های مختلف بوده و آشنایی کاملی با الزامات و مقتضیات این زیست بوم و شرکت‌های دانش بنیان دارند، با حکم معاون محترم قوه قضاییه و رییس مرکز توسعه حل اختلاف منصوب و آماده ارائه خدمت می‌باشند.وی افزود: ارجاع پرونده‌ها به این مجتمع از طریق دفاتر خدمات قضایی صورت می‌گیرد و افرادی که تمایل به استفاده از خدمات مجتمع حل اختلاف دانش‌بنیان و نخبگان را دارند، از طریق مراجعه به دفاتر خدمات قضایی می‌توانند درخواست‌ها و دادخواست‌های خود را به‌منظور رسیدگی ارجاع نمایند. همچنین در راستای صلح و سازش در دعاوی، نیز علاوه بر مراجعه در چاچوب توافق طرفین اختلاف، امکان ارجاع از دادگستری به این مجتمع وجود دارد.

تمرکز تخصصی بر حل اختلافات قراردادهای قانونی، مالکیت معنوی، دانش فنی و...

دکترکیانی در خصوص صلاحیت‌های رسیدگی این شورا نیز گفت: به طور کلی شوراهای حل اختلاف در کلیه امور حقوقی و جرائم قابل گذشت و جنبه خصوصی جرائم غیرقابل گذشت برای صلح و سازش و... البته در چارچوب صلاحیت‌های پیش‌بینی شده در قانون شوراها فعالیت دارند. اما به‌طور مشخص مجتمع حل اختلاف تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان علاوه بر صلاحیت‌های پیش‌بینی شده در قوانین مرتبط، درصدد حل اختلافات مرتبط با انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض، تفسیر یا اجرای قراردادهای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در حوزه‌های فناورانه و دانش‌بنیان کشور است که در صورت توافق طرفین اختلاف امکان رسیدگی دارند. همچنین مشروط به توافق قراردادی، شورا می‌تواند به‌صورت تخصصی به اختلافات مرتبط با نقض مالکیت معنوی اعم از حقوق نرم‌افزارهای رایانه‌ای، دانش فنی، اختراع، علامت تجاری، طرح صنعتی، اسرار تجاری و ... ورود نماید.

وی ضمن اشاره به امکان صدور «قرار تامین دلیل» در این مجتمع افزود: رسیدگی به اختلافات مرتبط با قراردادهای قانونی که شرط داوری مجتمع حل اختلاف دانش‌‌بنیان در متن آن قید شده باشد و یا رضایت طرفین دعوا مبنی بر رسیدگی این مجتمع وجود داشته باشد، از دیگر صلاحیت‌های این مجتمع است.

تمام اعضای اکوسیستم نوآوری و فناوری زیر چتر خدمات مجتمع حل اختلاف هستند

 کیانی گفت: در استان تهران شرکت‌های دانش‌بنیان، واحدهای فناوری مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد، تیم‌های استارتاپی مستقر در کارخانه‌های نوآوری، شتابدهنده‌های مراکز نوآوری، کارگزاران ارائه خدمات فناوری و کسب و کار، مخترعین، اعضای بنیاد ملی نخبگان، پژوهشگران و نخبگان، اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و سرمایه‌گذاران فعال در حوزه فناوری و نوآوری کشور، نهادهای مالی و VCها می‌توانند در چتر این مجتمع قرار گرفته و از خدمات حقوقی و قضایی آن بهره‌مند شوند.

وی گفت: برای تسهیل ارائه خدمات، امکان برگزاری جلسات رسیدگی در دفاتر مستقر در شهر تهران و در صورت اقتضا به‌صورت غیرحضوری و آنلاین وجود دارد. رئیس مجتمع حل اختلاف تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان در پایان تصریح کرد: اساس تشکیل شورای حل اختلاف تخصصی، رسیدگی توسط متخصصین این حوزه به دعاوی مربوطه است و با توجه به اینکه اعضای شعب رسیدگی در این مجتمع از افراد متخصص و نام‌آشنا در زیست بوم فناوری و نوآوری کشور هستند، طبیعتا رسیدگی می‌تواند در زمان کمتر و با دقت و کیفیت بهتری انجام شود.

تخصص و احترام به کرامت طرفین، سرعت رسیدگی و خدمات ویژه از طریق مشاوره‌های حقوقی رایگان

وی تصریح کرد: هم چنین محیط این مجتمع برای طیف دانش‌بنیان و نخبگان کشور در مقایسه با محیط‌های مشابه، محیطی تخصصی‌تر و توام با تکریم به مخاطبین است و سرعت رسیدگی نیز به واسطه تعداد کمتر پرونده‌ها به مراتب بیشتر است. از طرفی رسیدگی به دعاوی در شورا می‌تواند با حفظ کرامت طرفین و در فضایی به‌دور از تنش‌های محیطی نسبت به دادگستری و استفاده از توانمندی‌های حرفه‌ای و تخصصی در قالب مشورت‌های کارشناسی دنبال گردد که این ظرفیت نیز از دیگر مزیت‌های مجتمع شماره 26 شورای حل اختلاف تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان است.

کیانی در پایان ضمن اشاره به ارائه برخی خدمات ویژه به شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان در این مجتمع گفت: میزهای مشاوره حقوقی به‌صورت هفتگی در این مجتمع برگزار می‌شود و مخاطبین می‌توانند به‌صورت حضوری و آنلاین از طریق ثبت‌نام و تماس با خطوط تلفن این مجتمع به‌شماره‌های؛ 34-76250033 در روزهای یکشنبه هر هفته از مشاوره‌های حقوقی (رایگان) در حوزه قراردادی و روزهای چهارشنبه در حوزه نقض مالکیت معنوی بهره‌مند شوند.