فناوری عصبی محصول تجمیع رشته‌های مختلف از علوم و مهندسی، چون علوم اعصاب، فیزیولوژی، علوم پزشکی، الکترونیک، مخابرات، کنترل، کامپیوتر و مهندسی عصبی است. طراحی و ساخت ابزارهای میکروالکترونیکی بر اساس ساختار و عملکرد سیستم عصبی مرکزی به‌منظور توان‌بخشی، تشخیص و درمان از اهداف فناوری عصبی است. امروزه کاربرد فناوری عصبی در توان‌بخشی و درمان، بسیار گسترش‌یافته است و تحول شگرفی را در زمینه توان‌بخشی به وجود آورده است. محصولات این فناوری بسیار گران‌قیمت است و از نیازهای ضروری جهت حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه محسوب می‌شود. از محصولات این فناوری می‌توان به پروتزهای عصبی قلبی، پروتزهای عصبی شنوایی، پروتزهای عصبی تنفسی، پروتزهای عصبی مغزی و پروتزهای عصبی بینایی اشاره کرد.

از این فناوری می‌توان برای کنترل درد، کنترل مثانه، کنترل اسپاستیسیتی، کنترل بعضی از موارد اپلیپسی، درمان بیماری پارکینسون و کنترل بیماری صرع، همچنین برای رفع مشکلات افراد دچار ضایعه نخاعی ازجمله مشکلات حرکتی، کنترل مثانه کنترل دفع، مشکلات قلبی-عروقی، اسپاستیسیتی، زخم بستر، و غیره استفاده کرد. به‌منظور گسترش فناوری عصبی در ایران و بومی‌سازی این فناوری، یک شرکت دانش‌بنیان باسابقه تحقیقاتی بیش از 25 سال توانست طراحی و ساخت انواع پروتزهای عصبی و تراشه‌های کاشتنی را انجام دهد.

عباس عرفانیان امیدوار مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان و رئیس پژوهشکده مهندسی عصبی ایران با اشاره به اینکه فعالیت اصلی این شرکت در حوزه فناوری عصبی و ساخت پروتز عصبی است، اظهار کرد: یکی از محصولاتی که بعد از 25 سال تحقیق و توسعه طراحی و ساخته شد پروتز عصبی حرکتی پاراواک است که این پروتز برای ایستادن و گام برداشتن افرادی که دچار ضایعه نخاعی هستند و در سطح پشت که هیچ حرکتی در اندام تحتانی ندارند، می‌توانند از این دستگاه برای ایستادن و گام برداشتن استفاده کنند.

استاد مهندسی پزشکی دانشگاه علم و صنعت افزود: یکی از محصولات دیگری که به مرحله تولید رسیده پروتز عصبی حرکتی برای رکاب زنی است. بیمارانی که دچار ضایعه نخاعی می‌شوند یا در کل افرادی که دچار اختلالات حرکتی هستند و یا افرادی که دچار صدماتSCLEROSIS MULTIPLE  وCp  وSTROKE  شدند این‌ها به علت عدم تحرک دچار مشکلات و عوارضی از قبیل پوکی استخوان، زخم بستر، آتروفی عضلانی، خشکی مفاصل، ناراحتی‌های کلیوی و قلب و عروق می‌شوند. برای جلوگیری از این عوارض، سیستمی را تحت عنوان دستگاه پروتز عصبی حرکتی پاراسایکلینگ طراحی کردیم و این افراد می‌توانند از این دستگاه استفاده کنند و مانند شخص طبیعی رکاب بزنند. این سیستم باعث می‌شود تا از عوارض ضایعه نخاعی جلوگیری شود.

عرفانیان تأکید کرد: هدفمان این است که دستگاه پروتز عصبی حرکتی پاراسایکلینگ را در صورت حمایت دولت تولید و به مراکز کلینیکی گسترش دهیم؛ همچنین با ارائه آموزش‌های صحیح سعی بر آن داریم که همه افراد از آن بهره‌مند شوند. البته پروژه‌های دیگری ازجمله طراحی و ساخت پروتز عصبی برای بازیابی و عملکرد دست بیماران ضایعه نخاعی در دستور کارداریم. اولین مشکلی که این بیماران دارند مشکل حرکت دست است و نمی‌توانند لیوان یا چیزی را بلند کنند اگر این افراد بتوانند همین حرکت ساده را انجام دهند نیازی به پرستار نخواهند داشتند.

رئیس پژوهشکده مهندسی عصبی ایران تصریح کرد: تمام این دستگاه‌ها با دانش بومی طراحی و ساخته‌شده است. در این مرکز محققان از صفرتاصد سیستم را طراحی و می‌سازند.

وی افزود: در مرحله اول هدفمان این است که نیاز بازار داخلی را تامین کنیم. ازآنجاکه این تکنولوژی، های‌تک است؛ انتقال این فناوری از محیط‌های تحقیقاتی به محیط‌های کلینیک زمان‌بر است و نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی دارد، بنابراین یکی از اهدافی که دنبال می‌کنیم همین مسئله است.

عرفانیان امیدوار اظهار کرد: قطعا برنامه صادرات را در دستور کارداریم به‌ویژه به کشورهای منطقه؛ زیرا یکی از مشکلاتی که این کشورها در حوزه سلامت به‌ویژه در حوزه ضایعات نخاعی دارند موضوع دستیابی به چنین دستگاه‌ها است؛ قطعا می‌توانیم کمکی در جهت رفع این مشکل در حوزه سلامت کشورهای همسایه داشته باشیم.

وی در مورد شعار سال تحت عنوان جهش تولید گفت: تحقق این شعار خیلی راحت است باید در جهت نیازهای جامعه حرکت کنیم علاوه بر آن نیازهای جهانی را نیز مدنظر قرار دهیم. صرفا به کارهای تحقیقاتی صرف نپردازیم بلکه انجام تحقیقات برای تولید یک محصولی که بتواند مشکل جامعه را برطرف سازد؛ لذا مهم‌ترین کار در این زمینه تحقیقات برای رفع نیاز جامعه است نه تحقیقات برای تحقیقات.

گفتنی است، امروزه پروتزهای عصبی به‌عنوان یک روش بالقوه موثر برای ایجاد حرکت در اندام فلج افراد دچار ضایعه نخاعی و یا ضایعه مغزی و رفع اختلالات حرکتی ام‌اس، CP وSTROKE  مطرح است و در محیط‌های تحقیقاتی- کلینیکی برای ایجاد حرکت در اندام فوقانی ( بستن و باز کردن پنجه دست و کنترل دست، آرنج و شانه ) و اندام تحتانی ( ایستادن، گام برداشتن، رفع افتادگی مچ پا ) به کار می‌رود.

در حال حاضر این تکنولوژی در انحصار آمریکا و بسیار گران‌قیمت است تنها پروتز عصبی گام برداشتن تایید شده در دنیا وجود دارد و آن پروتز عصبیTEP PARAS  در آمریکا است که در بیش از 40 مرکز پزشکی در آمریکا استفاده می‌شود.

منبع: ایسکانیوز