کارگروه تولید بار اول متشکل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت صمت است که  صدور مجوز ترک تشریفات مناقصات برای عقد قرارداد با شرکت‌های دانش‌بنیان را به عهده دارد و تسریع بومی سازی کالاهای فناورانه در کشور و یا ساخت اقلام تحریمی که نمونه داخلی ندارند، از جمله اهداف اصلی این کارگروه است.

حسنی دبیر کارگروه تولید بار اول در ابتدای این نشست به بیان ماهیت کارگروه تولید بار اول پرداخت و گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان برای تولید و ساخت محصولات فناورانه برای اولین بار در کشور معمولاً با چالش‌های بسیاری مواجه هستند که این موضوع کار را برای کارفرما دشوار خواهد کرد. چالش بعدی کارفرما نیز کشف قیمت برای بومی سازی محصولات جدید (بار اول) در کشور است. در برخی موارد هزینه بومی سازی بیشتر از هزینه خرید خارج است و این مسئله نیز مانع عقد قرارداد سازمانها با شرکت های دانش بنیان می شود. این در حالی است که قیمت تمام شده بعد از بومی سازی به طور چشم گیری کاهش می باید و در مقایسه با نمونه خارجی، رقابتی خواهد بود. بنابراین بومی سازی بسیاری از اقلام فناورانه برای سازمانها و دستگاه های دولتی دارای صرفه اقتصادی است.

حسنی ادامه داد: وجود مشکلات و چالش‌های مذکور بر سر راه شرکت‌های دانش‌بنیان برای بومی‌سازی محصولات، سبب شد تا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مجوزهایی را برای ترک تشریفات قانون و مقررات برگزاری مناقصات صادر کند. به طوری که علاوه بر دستگاه‌های دولتی، سازمانها و شرکت های ذیل قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور نیز قادر خواهند بود تا از این حمایت استفاده ‌کنند و تشریفات مناقصه را پشت سر بگذارند.

ارائه مجوز ترک تشریفات تا سقف ۳۰۰ میلیارد تومان

 دبیر کارگروه تولید بار اول در ادامه این بخش از صحبت های خود به سقف مجوز ترک تشریفات اشاره کرد و افزود: در سال سوم اجرای این مصوبه، سقف صدور مجوز ترک تشریفات در حوزه انرژی 300 میلیارد تومان و در سایر حوزه‌ها ۱۵۰ میلیارد تومان درنظر گرفته شده است.

بومی‌سازی در چه سطحی رخ می‌دهد؟

دکتر حسنی در ادامه به تببین نحوه بومی سازی محصولات توسط شرکت های دانش بنیان پرداخت و گفت: بومی‌سازی صرفاً متوجه ساخت و تولید محصول نیست بلکه باید حد اطمینان بخشی از بومی سازی در چارچوب قرارداد تولید بار اول لحاظ شود. وی افزود: طبق بررسی‌های انجام شده توسط این کارگروه قیمت تمام شده محصولات بومی سازی شده پس از تولید تجاری حداقل ۳۰ درصد کمتر از نمونه مشابه خارجی خواهد بود و در برخی موارد مانند نرم افزارها و خدمات، این رقم به 90% نیز می رسد.

فرآیند بررسی طرح‌ها برای دریافت مجوز ترک تشریفات

در ادامه این جلسه فرآیند بررسی طرح‌ها برای دریافت مجوز ترک تشریفات مورد بررسی قرار گرفت. حسنی در این خصوص توضیح داد: مخاطب اصلی کارگروه تولید بار اول، سازمانها و دستگاه های دولتی و نهادهای ذیل قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور هستند و می توانند  از طریق انجام مکاتبه مستقیم با دبیرخانه برای تولید بار اول طرح های خود را به دبیرخانه این کارگروه ارائه نمایند. درخواستی که از طرف کارفرما برای دریافت مجوز ترک تشریفات ارسال می‌شود باید حاوی اطلاعاتی از قبیل مشخصات کلی طرح، مشخصات فنی کالا، شرح خدمات قرارداد به‌طور کامل و محل تأمین مالی قرارداد باشد. وی افزود: علاوه بر کارفرما، شرکت‌های دانش‌بنیان نیز می‌توانند به‌طور مستقیم با دبیرخانه کارگروه تولید مکاتبه داشته باشند و باید علاوه بر معرفی طرح بومی سازی، سازمانهای متقاضی این طرح و دلایل توجیهی برای بومی سازی را ارائه نمایند.

عملکرد دبیرخانه کارگروه بار اول

 در انتها دبیر کارگروه تولید بار اول به بیان آمار و عملکرد این دبیرخانه پرداخت و عنوان کرد: تا به امروز ۱۱۳ طرح به دبیرخانه توسط دستگاه‌های دولتی ارسال شده است که از این بین  60 طرح به  ارزش بیش از ۴۱ میلیون دلار تایید شده است.

وزارت نفت،  وزارت نیرو، وزارت راه، مجتمع‌های پتروشیمی، صنایع نیروگاهی، صنایع فولاد و بسیاری دیگر از صنایع ذیل قانون حداکثر می‌توانند از این مصوبه استفاده کنند.

وی در انتهام افزود: در بحث تأمین منابع مالی همکاری‌هایی با صندوق نوآوری و شکوفایی انجام شده است. وجود چنین حمایت‌هایی در دبیرخانه تولید بار اول کمک می‌کند تا ریسک تأمین مالی یک قرارداد بومی‌سازی کاهش یابد و سرمایه گذاران و کارفرما با اعتماد به شرکت دانش‌بنیان فرآیند بومی‌سازی محصولات و قطع وابستگی به محصولات خارجی را تسریع بخشد.

در پایان این وبینار به سؤالات شرکت‌های دانش‌بنیان در خصوص این کارگروه پاسخ داده شد.