بازیگران جدید اقتصاد

*زهره توفیقی

اقتصاد دیجیتال را شاید بتوان جدیدترین نوع از اقتصادی دانست که در دنیا ایجاد شده و با سرعت بالایی در حال رشد و توسعه است. این نوع از اقتصاد را زمینه‌ساز تحولات گسترده و بنیادین در نوع تبادلات مالی می‌دانند.

بیشتر کشورها برای ارتقای بهره‌وری، افزایش رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال به اقتصاد دیجیتال روی آورده‌اند. شاید در روزهای ابتدایی با وجود سیستم‌های قدیمی و سنتی، این کار کمی مشکل به نظر می رسید اما چند سالی است که این اقتصاد نوظهور جای خود را در اقتصاد دنیا یافته و در گلوگاه‌هایی حتی از اقتصاد سنتی نیز پیشی گرفته است.

این روند به شکلی پیش رفته که امروز حرکت به سمت اقتصاد دیجیتال را یک ضرورت می دانند نه یک انتخاب. تقریبا همه منابع، بر این نکته اتفاق نظر دارند که نخستین کاربرد جدی اصطلاح اقتصاد دیجیتال به کتاب اقتصاد دیجیتال نوشته‌ دان تاپسکات بازمی‌گردد.

اقتصاد دیجیتال، یک اتفاق کلان در عرصه‌ اقتصاد ملی و جهانی است و همه کشورها چاره‌ای جز پیاده‌سازی این نوع از اقتصاد در کشور خود و در ارتباطات و تبادلات روزانه‌اشان با دیگر کشورها ندارند. این اقتصاد زاییده و ماحصل نفوذ اینترنت و فناوری‌های نوین دیجیتال به زندگی مردم، است.

در واقع اقتصاد دیجیتال شبکه‌ای جهانی از فعالیت‌های اقتصادی، مبادلات بازرگانی و تعاملات حرفه‌ای است که به واسطه ارتباطات و فناوری اطلاعات به وجود آمده‌اند. به طور خلاصه می‌توان اقتصاد دیجیتال را اقتصاد مبتنی بر فناوری‌های دیجیتال نام‌گذاری کرد.

اما این اقتصاد نوین جهانی به تامین زیرساخت‌های فناورانه و دانشی نیاز دارد. یعنی باید بازیگران این حوزه به خوبی شناسایی شده و با گرفته شوند و نیازهای فناورانه و تخصصی آن نیز تامین شود. دنیا حرکت به سمت این اقتصاد را آغاز کرده و به سمت و سوی گسترش آن گام برداشته است.

برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که اقتصاد دیجیتال به یک باره خلق و ایجاد نشده است. بلکه این مفهوم جهانی برگرفته و ممتد شده اقتصاد اطلاعات، ، اقتصاد دانش‌بنیان، قتصاد نوین دهه ۱۹۹۰ و اقتصاد شبکه و اینترنت در دهه اول۲۰۰۰ است.

این نوع از اقتصاد مبتنی بر زیرساخت‌های فناورانه نقشی موثر در تسهیل توسعه کسب و کارها و پاسخ دادن به نیازهای فناورانه جامعه دارد چون فناوری‌های دیجیتال مرزهای جغرافیایی را از بین برده‌اند و به گونه‌ای بازیگران برتر جهانی سازی محسوب می شوند.

سرعت بالای رشد و انتشار فناوری‌ها یکی از ویژگی‌های اقتصاد دیجیتالی یا اقتصاد هوشمند است به همین دلیل این اقتصاد می تواند زمینه ساز توسعه کشورها به شکلی متوزان‌تر و عادلانه‌تر شود.