شاخص جهانی نوآوری کشورها را بر اساس 81 معیار در موضوعات مختلف از جمله آموزش، دسترس پذیری و انگیزه بخشی استعدادها و انتقال نیروها بین مرزها و بین شهرها رتبه بندی می‌کند. GII یک مرجع مهم در نوآوری محسوب می‌شود، به‌طوری‌که تصمیم‌گیران سیاسی با هدف توسعه عملکرد نوآوری کشورها از آن به‌عنوان یک ابزار استفاده می‌کنند.

شاخص جهانی نوآوری که همه ساله از سوی سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) انتشار می‌یابد، با بکارگیری مجموعه‌ای وسیع از شاخص‌ها و معیارهای متنوع، وضعیت نوآوری در مناطق مختلف جغرافیایی را بررسی می‌کند.

جایگاه دوم منطقه آسیای مرکزی و جنوبی

در گزارش سال گذشته شاخص جهانی نوآوری، با توجه به شیوع ویروس کرونا، ایران توانست با گسترش زیست بوم نوآوری و فناوری، جزو پیشروترین کشورها در عرصه نوآوری شود و با ارتقا هفت رتبه‌ای، در جایگاه 60 جهان قرار بگیرد.

امسال نیز این روند تکرار شد و در گزارش ۲۰۲2 شاخص جهانی نوآوری ایران با ۷ رتبه ارتقا نسبت به سال ۲۰۲۱ در جایگاه ۵۳ جهان، جایگاه دوم منطقه آسیای مرکزی و جنوبی و جایگاه سوم کشورهای دارای درآمد متوسط به پایین قرار گرفته و برای دومین سال متوالی، در سطح توسعه خود از نظر نوآوری بالاتر از حد انتظار عمل کرده است.

رتبه اول در ثبت علامت تجاری

ایران در شاخص‌هایی مانند ثبت علامت تجاری رتبه ۱ و دانش‌آموختگان علوم و مهندسی با رتبه ۲ پیشتاز است. ایران از نظر خروجی‌های نوآوری، عملکردی مشابه اقتصادهای اروپایی با درآمد بالا مانند لتونی با رتبه ۴۱ و کرواسی با رتبه ۴۲ دارد.

در شاخص ثبت علامت تجاری کانون پتنت ایران، به‌عنوان یک نهاد حامی ثبت اختراع خارجی که مسئولیت‌هایی همچون ترویج و آموزش مفاهیم مالکیت فکری را هم بر عهده دارد طی سال‌های اخیر، از مسیرهای مختلفی بر بهبود جایگاه ایران اثرگذار بوده است.

این پیشرفت در جایگاه با تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق، نخبگان، سرآمدان و پژوهشگران کشور، رخ داده است که با توجه به تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان و فراهم شدن زمینه رشد این رتبه در آینده نزدیک نیز با جهش همراه خواهد بود. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بهبود وضعیت کشور در شاخص جهانی نوآوری را از سال 1394 در دستور کار قرار داده است.