بی تردید یکی از پایه‌ها و نقاط اتکای محصول دانش‌بنیان، توسعه تجهیزات آزمایشگاهی، برای انجام پژوهشی مفید و کارآمد است. اما به نظر می‌رسد برای این که از پژوهش به بازار برسیم، مسیری طولانی و پرپیچ و خم وجود دارد. در کشور ما تحقیق و پژوهش در صف آخر انتخاب شغل برای یک دانشجو یا یک جوان است و دلیل آن را می‌توان در میزان شناخت جامعه از نیازهای اولویت‌دار جامعهف نقش نوآوری و پژوهش و تحقیقات مبتنی بر نیازها دانست.

مهم‌ترین دلیل این امر می‌توان به ریشه‌های فرهنگی اشاره کرد که کاربردهای پژوهش و تحقق را جزو اولویت‌ها ندانسته و آن را در آخرین حلقه اهمیت می‌داند و به تعبیری، تحقیق مبتنی بر بازار، همچنان در کشور ما جایگاه خود را بدست نیاورده است؛ در نگاه نخست نیز به لحاظ مالی و اقتصادی توجیه پذیر نیست و کم‌تر کسی تمایل دارد در زمینه پژوهش زمان و هزینه صرف کند چراکه به نظر می‌رسد درآمدی از آن حاصل نمی‌شود یا بسیار دیر بازده است.

اغلب افرادی که در این زمینه فعالیت دارند عمدتاً به دلیل علایق شخصی در این مسیر گام برداشته اند. در این کشور راه‌های بسیار آسان‌تری برای کسب درآمد وجود دارد که نیازی به تحلیل، آموزش یا تخصص ندارد و به همین دلایل، پژوهش‌ در انتهای صف اولویت‌های جوان دانشجو یا دانش آموخته قرار می‌گیرد امری که باعث شده آنان به سایر مسیرها برای کسب درآمد روی بیاورند.

به نظر می‌رسد که می‌بایست در گام نخست یک توجیه اقتصادی و مبتنی بر مدل درآمدی مشخص برای پژوهش تعریف شود. مادامی‌که مسائل اقتصادی و ارزش تحقیق و پژوهش در کشور در جایگاه جهانی خود قرار نگیرد روز به‌روز از عده پژوهشگران کاسته و به دلالان و مخربان اقتصادی اضافه خواهد شد.

خدمات آزمایشگاهی هم جزئ معدود کارهای تحقیقاتی است که به لحاظ اقتصادی و سرمایه گذاری توجیه ندارد. اگر بخواهیم در زمینه کارآمدتر شدن پژوهش ها و ارائه کارآمد خدمات آزمایشگاهی گامی اثرگذار برداریم، می‌باید از یک سو فرهنگ سازی کرده و اهمیت و درآمدزا بودن این موضوع را به جامعه به ویژه جوانان آموزش دهیم تا بتوانند با آگاهی، در مسیر رفع یک نیاز و یا حتی تولید یک محصول خوب یا ارتقای یک محصول یا خدمت موجود گام بردارند. امری که نیاز امروز جامعه است و گره آن به دست توانای پژوهش‌های کاربردی و مؤثر، گشوده خواهد شد.

* مدیرعامل شرکت تدبیرآزمون شرق